kind en jeugd
KIND EN JEUGD (SOKJ)
Hoe voorkomen we dat kinderen uitvallen op school?
KIND EN JEUGD (SOKJ)
Hoe voorkomen we dat kinderen uitvallen op school?
Ook het specialistisch onderwijs heeft in toenemende mate te maken met kinderen die thuis komen te zitten of dreigen uit te vallen van school. Vaak is gedrag de reden hiervoor. In 2023 onderzochten wij hoe wij vanuit onze expertise kunnen bijdragen om deze kinderen zo lang mogelijk op school te houden en uitval te voorkomen. Ebru Avci, teamleider Specialistische Ondersteuning Kind en Jeugd bij Odion, legt uit wat Odion hierin kan bieden en wat ervoor nodig is om dit te realiseren.
Om hoeveel kinderen hebben we het, bij benadering?
‘Zelf hebben wij de omvang niet in kaart. Onze manager Zorg had vorig jaar opgevangen dat het over 150 kinderen zou gaan, alleen al in de gemeente Zaanstad. Ook vanuit de scholen krijgen wij signalen dat een aanzienlijk aantal kinderen dreigt uit te vallen van onderwijs of al thuis zit.’
Wat is bij hen de belangrijkste reden dat het op school niet meer gaat?
‘Kinderen met een verstandelijke beperking hebben in de regel een korte spanningsboog. Daarnaast is onze ervaring dat scholen redelijk wat voorwaarden stellen aan het functioneren van de kinderen. Op het moment dat een kind even niet kan meekomen met de klas, kan het gedrag laten zien dat niet prettig is voor de omgeving. Als dat veelvuldig gebeurt, is dat voor de leerkracht soms niet meer op te vangen en komt het kind thuis te zitten.’
Wat zijn de gevolgen daarvan?
‘Die situatie is voor niemand fijn. Het kind voelt zich afgewezen en komt daarna wellicht in een groep waarvan het niveau lager is dan het eigenlijk aankan. Soms moet een kind zelfs van school. Bij ouders zie je dat zij veelal hun vertrouwen verliezen in het onderwijs en de instanties. Dat zul je weer helemaal moeten opbouwen. Daarom is het veel beter om deze situatie te voorkomen.’
Welke rol kan Odion daarin spelen?
‘Het gedrag en de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen met een beperking is ons expertisegebied. Het zou mooi zijn als we onze krachten kunnen bundelen met de scholen, om passend onderwijs en zorg te kunnen bieden waar nodig.’
‘De zorg het onderwijs binnenhalen, kan snel een groot effect hebben’
Hoe zou die samenwerking er dan uit kunnen zien?
‘Wanneer een situatie zich voordoet in de klas zoals we die net beschreven, dan kan het heel goed werken als een van onze ambulant begeleiders het kind even uit de klas haalt om een een-op-een activiteit te doen. Ervaring leert dat soms een uurtje, twee uurtjes al voldoende is om het kind weer te kunnen laten terugkeren in de klas. Met deze constructie is de kans groot dat we kunnen voorkomen dat een kind uitvalt. Het zou mooi zijn als we elkaar op deze manier kunnen helpen, zodat een kind zijn schoolcarrière gewoon kan afronden.’
Over welke ervaring heb je het dan?
‘We hebben sinds een tijdje bijvoorbeeld een ambulant medewerker bij een kanzklas. Dat is een klas binnen het speciaal onderwijs voor kinderen uit het orthopedagogisch dagcentrum die de potentie hebben om naar het speciaal onderwijs te gaan. Er is daar een kind dat onrustig is tijdens het eten en dat neemt zij rond die tijd apart voor een andere activiteit. Dat werkt heel goed, iedereen is daar erg blij mee. Vanuit de school krijgen we steeds meer signalen dat verschillende kinderen hier baat bij kunnen hebben.’
Dat zou dan dus betekenen dat je op iedere school voor specialistisch onderwijs de hele dag zo’n ambulant begeleider moet hebben?
‘Ja, precies. Deze begeleider kan dan op een dag ongeveer drie kinderen ondersteunen, maar daar help je in feite drie hele klassen mee. Dit is overigens slechts één van de oplossingen, maar de zorg het onderwijs binnenhalen is wel de optie die het snelst te realiseren is en een groot effect kan hebben. Je zou ook andersom kunnen denken en het onderwijs de zorg binnen kunnen halen. Op onze orthopedagogische dagcentra zou je dan een groep kunnen vormen van kinderen die op school net niet kunnen meekomen en daar een onderwijskracht voor inzetten.’
Wat is ervoor nodig om dit voor elkaar te krijgen?
‘Vooral een goede samenwerking met het onderwijs en de contractmanagers van de gemeente. En met het Samenwerkingsverband: hierin werken schoolbesturen binnen een gemeente samen om onderwijs steeds beter te laten aansluiten op de onderwijsbehoeften van leerlingen. Alles staat wat ons betreft nog in de kinderschoenen, we zijn nog in het stadium van contacten leggen om ons plan te kunnen promoten. Uitval van school is een maatschappelijk probleem waar een oplossing voor moet komen en daar denken wij graag over mee. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden en die zijn we aan het onderzoeken. We zien nu wel al dat er veel kansen en mogelijkheden liggen.’