reflecteren op kwaliteit
REFLECTIEMETHODE ‘ALS JE HET ONS VRAAGT’
Wat zijn de eerste ervaringen?
Om cliëntervaringen te onderzoeken, maakten wij gebruik van de vragenlijsten van Customeyes. In 2022 bleek dit voor ons geen passende benadering meer. In plaats daarvan hebben wij in 2023 ervaring opgedaan met ‘Als je het ons vraagt’. Dit is een methode waarmee een team, de cliënten en hun naasten kunnen reflecteren op de kwaliteit van onze zorg en samen tot suggesties voor verbetering kunnen komen.
In 2023 hebben we deze methode uitgeprobeerd bij Odion Jacobushof in Krommenie. Hoewel dit een flinke tijdsinvestering vroeg en het traject niet zonder hobbels verliep, zijn alle betrokkenen zeer tevreden met de uiteindelijke resultaten. In april 2024 start een tweede team en hierna zullen we beslissen over het vervolg.
De methode ’Als je het ons vraagt’ is ontwikkeld door Erasmus School of Health Policy & Management. Om deze methode succesvol te kunnen toepassen in onze organisatie werd een werkgroep opgericht en een aantal medewerkers in de methode getraind. Deze werkgroep benaderde de woonlocatie Odion Jacobushof in Krommenie met het verzoek of zij in 2023 de eerste wilde zijn om deze methode uit te proberen. ‘Als team stonden we daar positief tegenover’, vertelt persoonlijk begeleider Irene van de Kerkhof. ‘Ook al gaat een samenwerking bewoner-verwant-begeleider best goed, het kan natuurlijk altijd beter.’
krachtig
Ook de verwanten en bewoners waren vóór. ‘Op onze nieuwjaarsreceptie lieten de begeleiders een filmpje zien over ‘Als je het ons vraagt’’, vertelt bewoner Arnoud. ‘Dat ging over een jongen die van de begeleiding zijn kamer moest schoonmaken, maar zelf vond dat het er allemaal prima uitzag. Ik vond hem heel krachtig, hij stond echt voor zijn mening. Dat wilde ik ook wel, dus daarom besloot ik mee te doen.’ Ook José van der Snoek besloot zich op te geven. Haar dochter van 27 ging eind 2022 vanuit het ouderlijk huis bij Odion Jacobushof wonen. ‘Voor ons was de hele situatie nieuw, dus hier wilden we graag bij betrokken zijn’, aldus José.
groepjes
De eerste stap in het proces waren diverse overleggen in groepjes, geleid door een wetenschapper van Erasmus en twee Odion-collega’s die hierin waren getraind. ‘In het verlengde van dat filmpje stelden we onszelf in de medewerkersgroep de vraag: wanneer is iets goed genoeg?’, herinnert Irene zich. ‘Is dat wanneer iets aan mijn eigen normen voldoet of aan die van de bewoner? Of van verwanten, want die hebben daar soms ook een mening over.’ Ook de verwanten formuleerden een bespreekpunt. ‘We concludeerden dat we eigen regie fantastisch vinden, maar je verwant woont niet voor niets op deze locatie’, stelt José. ‘Bij belangrijke beslissingen waarvan hij of zij de gevolgen misschien niet goed kan overzien, denken wij dat het goed is dat die in de driehoek cliënt-verwant-begeleider worden genomen.’
onveilig
Ook de bewoners kwamen met onderwerpen die ze graag wilden bespreken. Arnoud vertelt bijvoorbeeld dat hij bang was voor criminaliteit en drugsgebruik op Het Jacobushof. ‘Er kwamen soms mensen van buiten die ik niet kende’, blikt hij terug. ‘Hoewel dat al stukken minder is geworden, gaf dit mij en sommige cliënten een onveilig gevoel. We dachten dat we via ‘Als je het ons vraagt’ daar wel wat aan konden verbeteren.’ José schrok niet van deze berichten. ‘Toen onze dochter bij de Jacobushof kwam wonen, hadden we via vrienden in Krommenie gehoord dat er onrust was geweest’, zegt ze. ‘De begeleiding heeft het er niet met ons over gehad, omdat het al voor een groot deel was opgelost. Maar kennelijk zat het nog wel in de hoofden van enkele cliënten. Daarom is het goed dat zij daar aandacht voor vroegen.’
‘Arnoud: ‘Ik vind dat we hiermee door moeten gaan, bijvoorbeeld om het jaar’
brief
Dat gebeurde in de gezamenlijke gesprekken tussen bewoners, medewerkers en verwanten die hierop volgden. Begeleider Duckje van der Ploeg vertelt: ‘Het was mooi om te zien dat de bewoners daarbij met de beste ideeën aankwamen. Logisch ook, want het gaat natuurlijk om hen. Alles wat ze aandroegen, hebben we onderzocht. En alles wat haalbaar was, zoals meer licht rond het pand, hebben we gerealiseerd.’ Naast dergelijke praktische zaken, lag er vooral ook een uitdaging op het gebied van gedrag. ‘Met de bewonerswerkgroep hebben we toen een brief aan alle andere bewoners geschreven’, vertelt Arnoud. ‘Boodschap was: ook al heb je eigen regie, we wonen hier met z’n allen. Je bent geen klein kind, gedraag je als een volwassene. Ik denk dat die brief mensen een opening heeft gegeven om eens naar zichzelf te kijken. En het heeft gewerkt, het is nu een stuk rustiger geworden op de locatie.’
doorgaan
Een eerste keer uitproberen is natuurlijk niet voor niets. ‘We kwamen aardig wat hobbels tegen en het proces bleek intensiever dan dat we van tevoren hadden ingeschat’, blikt Duckje terug. ‘Maar het was heel leerzaam, ook voor de werkgroep, en ik denk dat we waardevolle feedback hebben kunnen geven.’ José beaamt dit en vult aan: ‘Wat ik heel mooi vond, was dat de cliënten echt werden gehoord. Daardoor zag je gedurende het proces dat ze meer durfden te zeggen. Door die hoor en wederhoor kwamen we samen tot mooie oplossingen.’ ‘Ik vind dat we ermee moeten doorgaan’, stelt Arnoud. ‘Er zijn namelijk nog andere goede ideeën uitgekomen die zijn opgepakt en die goed blijken te werken. Het hoeft niet ieder jaar, maar bijvoorbeeld iedere twee jaar. Dat kun je kijken: waar lopen we nú tegenaan?’ Ook Irene en Duckje pleiten voor voortzetting. ‘Door goed naar elkaar te luisteren is de samenwerking tussen bewoners, medewerkers en naasten echt verbeterd’, ervaart Duckje. ‘Vraag is nu hoe we dit levend houden. Daar gaan we samen maar eens over in gesprek.’
‘Duckje: ‘Alles wat haalbaar was, hebben we gerealiseerd’