Stel, je moet een beslissing nemen over iets dat belangrijk voor je is. Dan bespreek je dat met iemand die dichtbij je staat, zoals je partner, een goede vriend of vriendin (liefst eentje met verstand van het onderwerp), of je ouders. Deze mensen kennen jou goed en denken met je mee vanuit jouw belang. Maar wat nou als je dit soort mensen niet hebt? Bij een aantal cliënten van Odion is dat het geval. ‘Sinds de invoering van de Wet Zorg & Dwang moeten organisaties als Odion er op toezien dat elke cliënt een wettelijk vertegenwoordiger heeft die zijn zorgbelangen behartigt’, vertelt Wendy. ‘Voor cliënten die helemaal geen familieleden of naasten hebben, kan een mentor een oplossing zijn.’

vertrouwenspersoon

Een mentor is een soort vertrouwenspersoon, legt Wendy uit: ‘Het is iemand die er helemaal is voor jou en met wie je als cliënt kunt praten over dingen die belangrijk voor je zijn. Zoals de zorg en ondersteuning die je krijgt en nodig hebt. Een mentor denkt daar samen met je over na, zet eventueel alle opties voor je op een rijtje en geeft desgewenst advies. Hij of zij helpt de cliënt dus om zelf goede beslissingen te maken en draagt daarmee bij aan de eigen regie. Via onze stichting heeft een aantal cliënten van Odion nu een mentor gekregen, vandaar dat we ook weten dat de organisatie werkt met een kompas waarin dat een belangrijk punt is.’

eigen vlees

Je kunt je afvragen waarom een cliënt een mentor nodig heeft als deze een prima band heeft met de persoonlijk begeleider en tevreden is met de zorg. ‘Natuurlijk weten begeleiders beter dan wie ook wat goede begeleiding voor hun cliënten is’, beaamt Wendy. ‘Toch is het belangrijk dat een onafhankelijk persoon meekijkt over hun schouder, bijvoorbeeld bij de bespreking van het ondersteuningsplan. Klopt de geboden zorg met de afspraken die daarover zijn gemaakt? Zou een cliënt zo’n persoon niet hebben, dan ben je als organisatie toch een soort slager die zijn eigen vlees keurt.’

samenwerken

Vanwege dat meekijken ervaren sommige begeleiders een mentor wel eens als ‘lastig’, weet Wendy. ‘Dat is nergens voor nodig’, vindt ze. ‘Ze hebben namelijk beiden hetzelfde belang, en dat is de beste zorg en ondersteuning voor de cliënt. Wanneer begeleiders de mentor kunnen zien als een professionele gesprekspartner met wie ze kunnen sparren, kunnen ze soms samen tot mooie oplossingen komen.’ Heeft Wendy daar een voorbeeld van? ‘Ja, ik had laatst nog een gesprek met een begeleider over een cliënt op een woonlocatie’, vertelt ze. ‘Zij vertelde dat de cliënt vaak in haar eigen woning eet in plaats van in de algemene ruimte met de andere cliënten. Dit omdat al dat gepraat daar haar onrustig maakt en ze daardoor soms boos wordt. Ik ben toen met de cliënt en de begeleider gaan kijken naar wat voor gedrag de cliënt zou kunnen laten zien als ze merkt dat het voor haar te druk wordt. Ze kan bijvoorbeeld zeggen dat ze het vervelend vindt dat anderen zo druk doen. Dat is de begeleiding nu met haar aan het oefenen. Op die manier kan ze straks toch misschien gezellig mee-eten met de anderen en dat draagt bij aan haar welbevinden.’

rechtbank

Stel dat je als begeleider na het lezen van dit artikel denkt dat jouw cliënt baat zou hebben bij een mentor. Wat is dan de eerste stap? ‘Je kunt gewoon contact met mij opnemen’, antwoordt Wendy. ‘Ik maak dan een afspraak met jou en de cliënt. Daarin leg ik uit wat een mentor voor de cliënt kan betekenen en inventariseer ik wat een cliënt van de mentor nodig heeft om deze te kunnen vertrouwen. Wil de cliënt inderdaad een mentor, dan ga ik dat aanvragen bij de rechtbank. Een mentorschap moet namelijk door de rechter worden uitgesproken. Om dat te kunnen doen, heeft deze informatie nodig waaruit blijkt dat de cliënt sommige beslissingen niet zelf kan nemen en gebaat is bij belangenbehartiging. Die informatie ga ik verzamelen in een dossier. Daarnaast ga ik op zoek naar een mentor binnen onze pool van wie ik denk dat hij of zij bij de cliënt past. Ik regel dan een kennismaking en de cliënt beslist uiteindelijk of het klikt.’

betekenisvol

Wie zijn eigenlijk die mensen die als vrijwilliger het mentorschap van een cliënt op zich nemen? ‘Vaak zijn het mensen die zelf in de zorg hebben gewerkt’, constateert Wendy. ‘Bijvoorbeeld medewerkers die met pensioen zijn, maar het nog steeds fijn vinden om iets voor een ander te betekenen. Bijkomend voordeel bij deze mensen is dat zij ervaring hebben met het zorglandschap en weten hoe dingen werken.’ Stichting Mentorschap vindt het belangrijk dat ‘hun’ mentoren gemiddeld eens in de twee weken bij de cliënt langs gaan. ‘Om een vertrouwensrelatie met elkaar te hebben, moet je elkaar regelmatig zien’, vindt Wendy. ‘Soms voor een kopje thee, soms ook om samen iets leuks te doen. Zelf komt Wendy ook uit de zorg. ‘Ja, ik heb voorheen in de gehandicaptenzorg gewerkt’, beaamt ze. ‘Mijn hart ligt gewoon bij mensen die ondersteuning nodig hebben. Het is mooi dat wij met onze organisatie kunnen meehelpen om iemand in zijn kracht te zetten!’