Sinds maart 2020 is Eelke teamleider van woonlocatie Odion Voorstraat in Wijk aan Zee. ‘Het gebouw voldoet al geruime tijd niet meer aan de wensen van Odion’, vertelt ze. ‘Daarom was bij mijn sollicitatie al duidelijk dat er nieuwbouw zou komen. Voor mij was dat een belangrijke motivatie om ja te zeggen. De nieuwe locatie komt aan Laan van Kanaän in Beverwijk en heeft straks 34 wooneenheden.’

gevarieerd

Voorstraat is een woonlocatie voor mensen met een lichamelijke beperking vanuit een progressieve aandoening, chronische aandoening of vanuit (niet-)aangeboren hersenletsel, al dan niet gecombineerd met een verstandelijke beperking. ‘Een diverse groep mensen dus, waarbij door de verschillende soorten problematiek continue afstemming in de begeleiding nodig is’, ervaart Eelke. ‘Een groot deel van de huidige bewoners zal meeverhuizen, maar er komen ook nieuwe cliënten bij. Die gevarieerdheid in zorgvraag blijft dus.’ Juist die zorgvraag staat tegenwoordig meer centraal bij de nieuwbouwplannen. ‘Voorheen begonnen we meteen met het opstellen van een programma van eisen voor een nieuw gebouw’, vertelt projectmanager Vastgoed Bill Schipper. ‘Nu maken we eerst vanuit het Odionkompas een zorgvisie voor de nieuwe locatie. En dát vertalen we naar een programma van eisen.’

meedoen

Hoe dat in de praktijk werkt, ervaren ze nu bij Odion Voorstraat. ‘Neem een kompaspunt als Meedoen’, oppert Eelke. ‘Dat ziet er met onze gevarieerde doelgroep voor iedereen anders uit. Sommige bewoners kunnen zonder veel moeite of aanpassingen onderdeel zijn van samenleving en maatschappij. Dat betekent dat zij makkelijk toegang moeten kunnen hebben tot het leven buiten de woonlocatie. Daarom zou het mooi zijn als zij op de benedenverdieping wonen en zelf een deur naar buiten hebben, zonder dat ze eerst een heel gebouw door moeten waarbij ze worden geconfronteerd met de beperkingen van anderen. Cliënten die het fijner vinden om te participeren in activiteiten bínnen de locatie en gebaat zijn bij meer gezamenlijkheid, zou je juist dichter bij een algemene ruimte willen hebben. Waarbij je je dan ook moet afvragen wat daar zou moeten gebeuren. Met ons team zijn we nu bezig om het antwoord op die vragen te vinden.’ De taak van Bill is vervolgens om een gebouw te laten maken dat ook qua inrichting aansluit op deze zorgvisie. ‘Dat is een intensief proces en we zijn daarin ook nog zoekende’, geeft hij aan. ‘Voorheen deden we dat namelijk andersom. Dan bedachten we bijvoorbeeld dat we voor het team twee kantoorruimtes nodig hadden. Maar nu vragen we ons af hoeveel nabijheid de cliënten nodig hebben en hoe het hen helpt als er twee kantoorruimtes zijn. Procesmanager Marjon Breed van bureau Radar Advies helpt ons om deze manier van werken eigen te maken.’

afmetingen

Ander mooi voorbeeld is het kompaspunt Zelf kiezen. ‘Je wilt cliënten zoveel mogelijk zelf laten kiezen, maar neem nou de grootte van het appartement’, oppert Eelke. ‘We ervaren dat sommige mensen meer behoefte hebben aan overzicht of geborgenheid in ruimte, bijvoorbeeld ten gevolge van NAH. Dan is een ruim appartement gewoon niet handig. In hoeverre laat je mensen daarin dan toch zelf kiezen?’ De discussie over afmetingen speelt ook bij andere locaties, weet Bill. ‘Feit is dat onze cliëntengroep aan het vergrijzen is’, stelt hij. ‘Voorheen bouwden we op een locatie allemaal lekker ruime appartementen. Maar als je ouder wordt, is het bijvoorbeeld lastiger om zo’n groot appartement schoon te houden. En we weten dat oudere cliënten over het algemeen meer behoefte hebben aan samenkomen in een groepsruimte in plaats van veel tijd door te brengen in hun eigen woning. Dat zijn zo al een paar redenen waarom we tegenwoordig naast de gebruikelijke tweekamerwoningen ook een aantal kleinere studio’s meenemen in het ontwerp.’

wendbaar

Ondanks dergelijke locatiegebonden bouwkundige aandachtspunten, staat in Odions visie op bouwen dat we vooral gebouwen willen neerzetten die voor iedereen werken. ‘Dat betekent bijvoorbeeld dat alles drempelloos is, dat er waar nodig brede deuren in zitten en dat overal goede wifi of 4G aanwezig is’, legt Bill uit. ‘Op die manier is een gebouw namelijk wendbaar. Dat houdt in dat het kan meeveranderen met onze cliëntenpopulatie. En stel dat onze zorg in dit pand om wat voor reden dan ook zou stoppen, dan kunnen we het doorverhuren voor andere doelgroepen. Binnen de bouwkundige basis kijken we per locatie wat er aan specifieke technologie nodig is, bijvoorbeeld een verpleegoproepsysteem, en dat is dan een kwestie van plug & play. Stap daarna is om ook op cliëntniveau te kijken wat ieder individu aan technologie nodig heeft om zo zelfstandig mogelijk te wonen. Niet alleen omdat dit voor de cliënt fijn is, maar ook omdat we nog steeds met krapte op de arbeidsmarkt te maken hebben.’

mix

Terug naar Beverwijk. Eelke benadrukt dat de eerdergenoemde zorgvisie voor de nieuwe locatie niet alleen gevolgen heeft voor de bouw, maar ook voor het werk van de collega’s daar. ‘We hebben bewust gekozen voor die mix van cliënten’, stelt ze. ‘We hebben namelijk gemerkt dat diversiteit in zorgzwaarte en type hulpvraag een positief effect heeft op de flexibiliteit van ons team. Het helpt ons bovendien om een zorg- of hulpvraag met aandacht te beantwoorden. Een voorbeeldje: stel, je hebt allemaal cliënten die veel hulp nodig hebben bij de ADL (algemene dagelijkse levensverrichtingen, red.). Dan legt dat ’s ochtends een enorme druk op het team. Veel fijner is als je even kunt aankloppen bij een cliënt die redelijk zelfstandig kan opstaan, en terwijl hij zich aankleedt help je een cliënt met ADL. Bijkomend voordeel voor collega’s is dat het ook fysiek minder zwaar is, waardoor je het langer volhoudt en het is ook afwisselender voor jezelf. Het mes snijdt dus aan alle kanten!’