arbeidsmarktproblematiek
KRAPTE OP DE ARBEIDSMARKT
De optimale mix van capaciteit, kennis en vaardigheden?
Om in de toekomst goede kwaliteit van zorg te kunnen bieden met minder mensen, werken wij aan de zes bewegingen uit onze meerjarenontwikkelopgave. Manager Mens en Organisatie (M&O) Ans Sintenie (l) en Manager Zorg Ageeth Erkamp (r) zoomen in op een specifieke uitdaging die deze opgaven brengen op het gebied van de arbeidsmarkt. Namelijk: hoe realiseer je binnen ieder team een goede mix van zorgprofessionals, anders geschoolden, leerlingen en zij-instromers?
Het gebeurde begin 2023 tijdens een M&O-teamdag. De twee teamleiders van Odion Het Klaverland – een woonlocatie voor mensen met een lichamelijke beperking, in combinatie met een verstandelijke of psychiatrische beperking – presenteerden daar de eerste opzet van hun koersplan. ‘Zij maakten duidelijk dat zij vanwege hun bewonersgroep vooral behoefte hadden aan helpenden, verzorgenden en verpleegkundig opgeleide collega’s in hun team’, herinnert Ans zich. ‘En dat het lastig is om deze aan boord te krijgen met onze huidige wervingsinspanningen. Wij zagen toen in dat onze werving en selectie nog steeds vooral gericht was op de begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking, waar onze basis lag. De afgelopen jaren hebben we echter meer locaties gekregen waar mensen met een lichamelijke beperking en/of niet-aangeboren hersenletsel wonen of werken. Bovendien hebben we te maken met ouder wordende bewoners die meer medische zorg nodig hebben. We beseften dat de urgentie er was om onze werving hierop aan te passen.’
balans
Daarnaast hebben we onderzocht hoe onze agogisch geschoolde medewerkers zich meer medisch zouden kunnen ontwikkelen. ‘Dat is ook nodig’, stelt Ageeth. ‘We merken dat bijvoorbeeld wanneer een cliënt voor een behandeling in het ziekenhuis is geweest. Daar ontslaan ze die persoon zo snel mogelijk, ervan uitgaand dat wij de benodigde medische en verpleegkundige zorg in huis hebben op de locatie. Maar dat is vaak niet zo. Het is ook niet altijd mogelijk om die op stel en sprong te regelen. Om dit zoveel mogelijk voor te zijn, hebben we in 2023 een routekaart voor medewerkers gemaakt waarop duidelijk wordt uitgelegd wat er gebeurt en wat er geregeld moet worden als een cliënt na behandeling uit het ziekenhuis komt. Dat zorgt voor meer duidelijkheid en minder fouten.’ Het heeft meer voordelen om binnen teams een goede balans te hebben tussen zowel de begeleidende kant als de verzorgende kant. ‘Stel, een cliënt heeft buikpijn’, schetst Ageeth. ‘Iemand die verzorgend is opgeleid, zal dan bijvoorbeeld vragen stellen over de stoelgang of over de voeding. Terwijl iemand die agogisch geschoold is eerder zal vragen of de cliënt misschien iets naars heeft meegemaakt. Het maakt een team heel krachtig als het beide in huis heeft.’ ‘Precies’, beaamt Ans. ‘Daarom kijken we bij het uitzetten van vacatures veel meer naar welke kennis en kunde nodig is binnen dat team voor die goede balans.’
Ans: ‘Onze werving en selectie was nog vooral gericht op de begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking’
onbewust onbekwaam
In onze wens om agogisch of anders opgeleide medewerkers te leren om verpleegkundig gerichte taken te vervullen, hebben we te maken met het overheidsbeleid rond de zogenaamde ‘voorbehouden en risicovolle handelingen’. Deze mogen alleen door bevoegde medewerkers worden verricht. ‘In 2023 hebben we dit overheidsbeleid ‘vertaald’ naar een beleid dat geldt voor alle collega’s van Odion en dat voor iedereen gemakkelijk leesbaar en toepasbaar is, vertelt Ageeth. ‘Dat was een samenwerking van de kwaliteitsverpleegkundigen en de artsen, onze afdeling Kwaliteit en de collega’s van Leren bij Odion. Alles is heel gebruiksvriendelijk opgezet, waarbij de handelingen heel duidelijk in beeld zijn gebracht en je makkelijk kunt doorklikken. Het is een enorme exercitie geweest, maar de noodzaak was er. We maken namelijk nu al mee dat mensen onbewust onbekwaam zijn. Dat een medewerker vanuit allerlei goede bedoelingen en verantwoordelijkheidsbesef bijvoorbeeld een stomazakje verwisselt, terwijl diegene daar officieel niet bevoegd voor is. Daarom willen we dat ons team van kwaliteitsverpleegkundigen nog meer met de locaties gaat samenwerken. Dan kunnen ze dit soort zaken signaleren en hen ondersteunen bij wat nodig is.’
effect
Vraag is natuurlijk welk effect de inspanningen van de afgelopen jaren hebben gehad op de uitdagingen rond de krapte op de arbeidsmarkt en de teamsamenstellingen. ‘Dat is lastig om concreet te bepalen’, vindt Ans. ‘We zien dat we het goed doen bij de invulling van vacatures op locaties voor mensen met een verstandelijke beperking – zelfs bij vacatures die over het algemeen minder makkelijk vervulbaar zijn. Bij onze locaties voor mensen met een lichamelijke beperking en niet-aangeboren hersenletsel merken we nog steeds dat het moeilijker is. Onze contacten met scholen zijn vooral gericht op de agogische opleidingen, op de medewerker Maatschappelijke zorg, en nog onvoldoende op de opleiding van verzorgende en verpleegkundige beroepen. Deze contacten zijn we nu aan het uitbreiden.’
Ageeth: ‘Het maakt een team heel krachtig als het zowel de verzorgende als de begeleidende kant in huis heeft’
Onze inspanningen om goede en gemotiveerde medewerkers ‘aan boord’ te krijgen:
- Gerichte wervingcampagnes met effectieve opvolging.
- Start bouw nieuwe wervingswebsite die gewijd is aan de kansen van werken bij Odion.
- Cadeaubon voor elke medewerker die een nieuwe collega werft.
- Actief leerlingenbeleid.
- Het betrekken van zij-instromers en anders opgeleiden.
