Hoor je de term ‘levensbestendig wonen’, dan denk je waarschijnlijk meteen aan cliënten boven de 50 jaar. Marjolein Vegers, onder meer specialist ouderengeneeskunde & arts en functionaris Wet zorg en dwang, beaamt: ‘Dat is inderdaad een belangrijke groep. Maar het gaat ook om jongere mensen die ouder worden en extra zorg nodig hebben, bijvoorbeeld vanwege een progressieve ziekte.’ Binnen Odion is de laatste tijd veel aandacht voor dit onderwerp. Logisch, vindt Rossita Dekker, teamleider Odion Bristolroodstraat in Zaandam en Odion De Boogaert in Castricum. ‘Als een cliënt mobiliteitsklachten krijgt of dementie, dan kwam hij of zij voorheen op de wachtlijst voor een locatie die daar beter voor was toegerust’, weet ze. ‘Ook als dat geen eigen keuze van de cliënt was. Dat is veranderd, mede door ons kompas: iedereen is uniek en je mag zelf kiezen hoe en wáár je ouder wilt worden. Maar als je beseft dat we straks meer oudere cliënten hebben dan dat we woningen hebben op ouderenlocaties, dan betekent dit dat we onze locaties anders moeten inrichten. We merken nu al dat we een cliënt op de locatie gaan helpen als er een wachtlijst is. Je bent dan eigenlijk al bezig met levensbestendigheid.’

Wonen tot aan je dood

Yvonne Beentjes is persoonlijk begeleider bij Odion Lijsterstraat in Krommenie. ‘Het klinkt allemaal hartstikke mooi, maar je locatie moet hier wel de mogelijkheden voor hebben’, relativeert zij. ‘Bij de oplevering van ons pand, zo’n vijftien jaar geleden, gingen we ervan uit dat de bewoners hier tot hun dood zouden kunnen blijven wonen. Maar nu lopen we daarbij tegen aan praktische grenzen aan. Met de smalle gangen en kleine badkamers hier zijn zaken als tilliften of rolstoelen niet gemakkelijk in te passen, terwijl we een cliënt hebben die nu al een jaar in een rolstoel zit. Het lukt haar tegenwoordig om mee te werken, maar in het begin dacht ik wel eens: ‘Als de arbodienst dit ziet, hebben we een probleem’. Het kost echt je rug. Maar ja, we kunnen en mogen weinig, omdat we het pand huren van een woningbouwvereniging.

Meedenken

Odion Bristolroodstraat zou wél een locatie zijn waar je aanpassingen voor cliënten zou kunnen doorvoeren: het is een relatief nieuw en eigen pand, waar je geen rekening hoeft te houden met een woningbouwvereniging. ‘Als iemand verhuist of overlijdt, krijgen we daarom soms een oudere cliënt van een locatie die bepaalde zorg niet kan bieden’, vertelt Rossita. ‘Maar om de hele locatie in te zetten als ouderenlocatie, daar zijn we als team niet voor toegerust. En als we met een cliënt écht tegen beperkingen aanlopen, zullen we toch een meer passende plek moeten zoeken. Wat wel scheelt, is dat we vaker de hulp van bijvoorbeeld de gedragsdeskundige of Marjolein kunnen inroepen. Zij kijkt onder meer vooruit naar wat we bij een cliënt de komende periode kunnen verwachten, welke extra zorg daarvoor nodig is en hoe we die kunnen organiseren.’

Palliatief team

Ook heel blij is Rossita met de ondersteuning van het palliatief team, waarin naast Marjolein ook verpleegkundigen, teamleiders en persoonlijk begeleiders zitten. ‘Bij de Bristolroodstraat zou voor de eerste keer een cliënt overlijden op de locatie zélf in plaats van in het ziekenhuis’, vertelt ze. ‘Het palliatief team heeft ons toen geholpen met alles wat de cliënt nodig had voor een mooi sterfbed: van instructies over wie je moet bellen bij het overlijden tot het lenen van kussens via de Count Basiestraat en het inrichten van wisselligging. Ook hielpen ze bij de nazorg en dat was ook echt nodig. Hun ondersteuning is heel fijn, het maakt dat je niet het gevoel hebt dat je er alleen voor staat en dat geeft vertrouwen.’ ‘Wat mooi, ik wist helemaal niet dat dit bestond’, reageert Yvonne. ‘Een paar jaar was er bij het Logeerhuis een meisje dat tijdens mijn dienst bijna was overleden. Ik heb me daar toen erg alleen in gevoeld. Het had mij enorm geholpen als een collega me had bijgestaan. Helpt het team ook bij acute situaties?’ ‘Ja, daar maken we gewoon tijd voor’, antwoordt Marjolein. ‘Ze schakelen inderdaad heel snel’, heeft Rossita ervaren. ‘Een van onze cliënten kreeg in het weekend een diagnose en maandagochtend stond het team onaangekondigd op de stoep om te horen hoe het ging. De volgende dag kwam de ergotherapeut al langs om een bed uitzoeken, terwijl je normaal gesproken best even moet wachten op een afspraak. Maar dit gaat dan echt voor en tijd lijkt in zo’n geval niet te spelen.’