‘Reflectie is ons kern­punt’

Odion heeft een aantal bewegingen ingezet als heldere lijn voor de komende jaren. Bijvoorbeeld de bewegingen naar meer betekenis maken en expertise versterken. De verhalen in dit jaar­verslag laten zien hoe we in 2021 invulling gaven aan deze bewegingen. Bestuurder Annemarie van Dalen licht enkele hoofdpunten toe en kijkt naar de toekomst.

Betekenis maken

Wat mij opvalt in dit jaarverslag – en wat ik in gesprekken met medewerkers ook regelmatig ervaar - is dat ons Odionkompas door veel meer mensen wordt doorvoeld en doorleefd. Een mooie ontwikkeling is dat collega’s het niet zien als een opzichzelfstaand iets, maar als een middel waarmee ze zich kunnen verhouden tot hun dagelijkse praktijk. Het maakt dat ze gaan nadenken over hun eigen handelen en vanzelfsprekendheden ter discussie stellen: ‘Waarom doen we dit zo en sluit dit wel of niet aan bij onze opvattingen?’ Dat leidt in onze ogen altijd tot betere zorg, daarom is reflectie ons kernpunt. Het kompas is geen doel op zich. Het is een hulpmiddel om vragen te stellen en tot reflectie te komen. Reflecteren krijgt een steeds belangrijkere plek. Iedereen die bij ons werkt, wordt getraind in de Odionmethodiek, om in de dagelijkse praktijk inhoud te kunnen geven aan ons kompas. Begeleiders kunnen daarnaast via verschillende leerpaden kiezen voor verdieping van kennis rond bepaalde ondersteuningsvragen, bijvoorbeeld gericht op ouderen, mensen met niet-aangeboren hersenletsel of mensen met een lichtverstandelijke beperking. Bovendien vragen we teams om iedere twee jaar een wat diepgaandere teamreflectie te doen met behulp van een bepaalde methodiek. Welke dat is, hangt af van hun eigen vraag of behoefte op dat moment. Op deze manier willen we bewerkstelligen dat teamreflectie nog vanzelfsprekender wordt, ook voor teams waar dat nu nog niet zo is.

Visie vertalen in systemen

Systemen moeten in onze ogen het gedrag bekrachtigen dat we graag willen zien, zoals het geven en nemen van eigenaarschap. Als je als medewerker echter niks kunt invoeren of bestellen zonder een akkoord van je leidinggevende, is eigenaarschap een loze term. Ook als je als team geen stuurinformatie hebt, kun je geen eigenaarschap nemen. Daar hebben we in 2021 aan gewerkt. De introductie van de zorgmonitor is daarvan een mooi voorbeeld. Ook onze nieuwe manier van werven, het aanbieden van grotere arbeidscontracten en het servicegerichter werken van ons Service Bureau zijn daar een gevolg van. In 2022 zullen we verder stappen zetten om onze systemen en processen ondersteunend te laten zijn aan ons kompas. We moeten systemen voor ons laten werken in plaats van andersom. Dat geldt ook voor ons digitale ondersteuningsplan, Ons Plan. Ook al maakten we dit jaar een belangrijke stap waar het gaat om het uitdelen van medicatie, in ons vorige jaarverslag gaven we al aan dat Ons Plan in de huidige vorm niet meer past bij de manier waarop we bij Odion zorg willen vastleggen. Deze mening wordt inmiddels breed gedragen. In 2021 hebben we daarom veel bijeenkomsten gehad waarin we een visie ontwikkelden op de principes van een nieuw plan. Een ondersteuningsplan dat aansluit bij de unieke cliënt, gericht op de dagelijkse praktijk en in een taal die aansluit. Een plan dat intuïtief is en makkelijk om mee te werken. Een compact en eenvoudig plan, dat echt een hulpmiddel is en geen administratieve rompslomp geeft. Het komend jaar gaan we deze visie concreet vertalen naar een nieuw ondersteuningsplan.’

De blik naar de toekomst

Als ik vooruitblik naar de komende jaren, zie ik vooral dat het arbeidsmarktvraagstuk veel aandacht zal krijgen, ook in relatie tot kwaliteit. Het roept verschillende vragen op: kunnen we in de toekomst nog dezelfde kwaliteit blijven leveren? Is de focus op steeds verder ontwikkelen en verbeteren nog wel houdbaar? En hoe zorgen we ervoor dat zorgtechnologie ook echt arbeidsbesparend wordt? Gezien onze visiegedrevenheid en beste werkgeverschap lukt het ons nu nog om voldoende nieuwe collega’s aan ons te verbinden. Dat zal de komende jaren uitdagender worden. Op een van onze verdiepingsdagen hebben we een futurist uitgenodigd die ons meenam in de toekomst van werk en werkenden. Dat is belangrijk om niet alleen nu, maar ook straks de mensen te kunnen aantrekken die de kwaliteit hebben waarvoor wij staan. Voor de huidige en de volgende generaties zullen we ons opnieuw afvragen: ‘Wat voor wensen hebben mensen die werken? En wat hebben zij nodig?’ We zullen verschuiven van functies naar taken en ook zal onze manier van werven en aannemen veranderen. We zullen ons niet meer richten op specifieke vacature-eisen, maar mensen met hart en competenties voor de zorg binnenhalen, deze zelf opleiden en zorgen voor een goed leerklimaat. Daarnaast blijven we investeren in zorgtechnologie, zodat we met hetzelfde aantal mensen meer cliënten kunnen ondersteunen. Bovendien starten we het gesprek over de houdbaarheid van de kwaliteit van de zorg in de toekomst. Daar zullen we anders over moeten gaan nadenken, evenals de inzet van mensen, professionals en niet-professionals, die deze zorg gaan bieden. Informele zorg zal een belangrijkere plek gaan innemen. Ook hier zal het weer gaan om reflectie op de manier waarop we nu de zorg hebben georganiseerd, zowel binnen Odion als in heel Nederland.