externe visitatie

De welkome kritische blik van buitenaf

In aanvulling op onze interne reflecties vinden we het bij Odion verfrissend om met regelmaat externe professionals naar onze kwaliteit van zorg te laten kijken. Daarom omarmen wij het voorschrift van het kwaliteitskader gehandicaptenzorg om eens in de twee jaar een visitatieteam met externe deskundigen uit te nodigen. Dat gebeurde dit keer online, waarbij verschillende Odion collega’s essentiële delen uit het vooraf toegezonden jaarverslag toelichtten en onze gasten werden uitgenodigd ons hierop kritisch te bevragen.

26 april 2021

aanwezig Linda Klaver / contractmanager Wet Maatschappelijke Ondersteuning, gemeente Purmerend Han Jetten / bestuurder Leviaan (begeleiding van mensen met psychische kwetsbaarheden) Idman Nur / ervaringsdeskundige LFB Mirjam Tempelman / cliëntencoach LFB (belangenvereniging dóór en vóór mensen met een verstandelijke beperking) aanwezig namens Odion Arne Theunissen / manager Zorg Katrijn Prins / medewerker Kwaliteit

conclusies van de visitatiecommissie

  • Er zijn complimenten voor de inhoud en de vormgeving van het jaarverslag. Het is bovendien een goede keuze om het kompas hiervoor als uitgangspunt te gebruiken.
  • In het jaarverslag staat slechts één interview met een cliënt, die overigens redelijk kritisch is. De commissie waardeert dat Odion ruimte aan kritiek geeft, maar merkt wel op dat in een volgend verslag meer cliënten aan het woord mogen.
  • In het jaarverslag staat welgeteld één niet-blank persoon. Er lijkt dus nog een stap te maken als het gaat om diversiteit. Dit heeft inmiddels de aandacht van de organisatie.
  • De commissie waardeert dat er een vereenvoudigde versie van het jaarverslag is. LFB vindt het nuttig als meer ervaringsdeskundigen van Odion volgende keer meekijken naar de teksten en opmaak van het dit verslag, in verband met toegankelijkheid.
  • De vele samenwerkingen die Odion heeft, komen in het jaarverslag jammer genoeg (te) weinig naar voren.
  • De commissie denkt dat Odion nog beter kan aansluiten bij de wensen en behoeften van cliënten wanneer zij de vijftien opgeleide ervaringsdeskundige cliënten eerder en meer zichtbaar in ontwikkelingen en processen zou betrekken. Nu worden zaken veelal eerst aan hun coaches voorgelegd, die deze daarna met cliënten en/of ervaringsdeskundigen bespreken.

het Odionkompas

Hoe communiceert Odion met cliënten over het kompas?

Het kompas is vooral bedoeld als richtlijn voor het handelen van medewerkers. We communiceren hier niet direct over met cliënten, maar het zou interessant kunnen zijn om enkele ervaringsdeskundigen te vragen naar hun visie op het kompas. Als het goed is, zullen cliënten het effect van het kompas moeten gaan merken in de manier waarop we hen zorg en begeleiding bieden. We kunnen dit toetsen via het jaarlijkse cliëntenonderzoek. Uit de eerste analyse van het onderzoek dat in 2020 werd gehouden, blijkt dat er inderdaad al een lichte stijging te zien is waar het gaat om ruimte voor eigen behoeften en zelf keuzes maken.

meedoen

Leviaan heeft al vrij veel betaalde ervaringsdeskundigen en bouwt dat uit, net als elders in de geestelijke gezondheidszorg. Hoe kijkt Odion hiernaar?

Betaalde ervaringsdeskundigheid sluit inderdaad goed aan op onze visie. Een eerste stap is dat onze ervaringsdeskundigen een overeenkomst hebben getekend en een vrijwilligersvergoeding ontvangen voor hun werk. Er zijn zeker kansen voor betaalde inzet van ervaringsdeskundigheid, maar dat moet verder worden uitgewerkt.

odionmethodiek

Hoe zorgt Odion ervoor dat deze werkwijze levend blijft nadat medewerkers hun training hebben gevolgd?

Essentieel hierin is de driehoek teamleider - procesondersteuner - gedragsdeskundige. Per locatie zullen zij bekijken wat daar de beste manier van implementeren is. Daarnaast wordt gewerkt aan opfris- en verdiepingstrainingen waarvoor teams zich kunnen aanmelden. Welke rol heeft teamreflectie in de methodiek?

Een belangrijke, hier valt of staat alles mee. De methodiek reikt teams daarom onder meer de viervenstertool aan, dat zij als leidraad kunnen gebruiken om te reflecteren bij casuïstiekbesprekingen. Hoe zijn de ervaringen tot nu toe met de Odionmethodiek?

Begeleiders zijn blij met de praktische handvatten die de methode biedt om het kompas te vertalen naar hun dagelijkse werk. In het recentelijk gehouden medewerkersonderzoek geven teams die de methodiektraining hebben gevolgd bovendien aan dat zij significant meer reflecteren dan daarvoor en meer dan andere teams. Zijn ervaringsdeskundigen bij de opzet van de methodiek en de training betrokken?

Nog niet. Tot nu toe hebben we vooral contact gehad met hun coaches. Inmiddels zijn we zover dat we ook de ervaringsdeskundigen zelf willen laten meekijken.

‘In een volgend jaarverslag mogen wel wat meer cliënten aan het woord’

beelden van Kwaliteit

SIG* draaide in 2011 een pilot met Beelden van Kwaliteit. Ervaringsdeskundigen hadden daarbij een belangrijke plek in het reflectieproces. Hoe staat Odion daar tegenover?

Het reflectieteam bestaat nu nog uit interne medewerkers. In de volgende ronde zien wij zeker een rol voor cliënten en hun netwerk of ervaringsdeskundigen, om terug te krijgen hoe wat wij doen op hen overkomt.

vernieuwen

Wat zijn de doelstellingen van Odion ten aanzien van de effectiviteit van deze zorginnovaties?

Na een jaar van experimenteren en ervaring opdoen bespreken we binnenkort hoe de kosten zich verhouden tot de ondersteuning die ze bieden. We merken wel dat de innovaties in sommige gevallen de begeleiders ontlasten, die daardoor meer tijd hebben voor zaken die meer aandacht behoeven. Ook hebben we mooie voorbeelden van hoe technologische oplossingen bijdragen aan meer zelfstandigheid van cliënten. Dat is belangrijke winst.

vitaliteit

Wie bepaalt uiteindelijk wat de gezondere keuze voor de cliënt is?

Dat bepaalt de cliënt zelf, met ondersteuning van de begeleider. Onze vitaliteitscoach reikt alleen de opties aan. Bestaan de beweeggroepen uit een mix van cliënten, medewerkers en omwonenden?

Ja. Odion heeft momenteel bovendien contact met Special Heroes om de haalbaarheid van omgekeerde integratie te onderzoeken, dus of cliënten straks naar reguliere sportclubs kunnen gaan, waar rekening wordt gehouden met hun wensen en behoeften. Dit sluit mooi aan op het aandachtspunt voor de sector dat de Vereniging Gehandicapten Nederland in haar visie heeft staan, namelijk om de maatschappij ‘op te leiden’.

* SIG = kleinschalige organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking en/of autisme in Midden- en Zuid-Kennemerland