HET ODION KOMPAS

Hoe hielp dat ons in een roerig 2020?

Het Odionkompas dat wij in 2019 introduceerden, bleek ook bij corona van grote waarde. Toen de pandemie zich aandiende, hielden we alle richtlijnen en maatregelen steeds tegen het kompas aan, zodat we verantwoord zouden handelen op een manier die bij ons past.

vakmanschap bij coronateam

Bij de start van de pandemie hebben we een corona-crisisteam samengesteld. We vonden het belangrijk dat daarin -naast het management- ook collega’s met andere belangrijke ervaring en deskundigheid zouden plaatsnemen. Daarom hebben we gekozen voor een groot en breed samengesteld team met artsen, verpleegkundigen, bestuur en management, gedragsdeskundigen, facilitair medewerkers en de afdeling communicatie. Zij dachten mee bij alle punten die op ons pad kwamen: van het regelen van mondmaskers tot het doen van testen, discussies over vervoer en dagbesteding, het opzetten van een eigen testlocatie.

samenhang

Door de mix van deskundigen in ons team en doordat iedereen elkaar (bijna) wekelijks sprak, konden we steeds snel schakelen. Facilitair manager Ton van Westrop inventariseerde bijvoorbeeld vlug de behoefte aan beschermingsmaterialen en leverde deze samen met andere collega’s persoonlijk af waar ze nodig waren. Ook verpleegkundigen Hannie Keijzer en Priscilla den Hartog maakten deel uit van het coronateam. ‘Wij zijn veel op locaties geweest om uitleg te geven over de protocollen en samen met de medewerkers te kijken wat er nodig was om deze uit te voeren’, vertelt Priscilla. ‘Het voelde erg nuttig om de teams op deze laagdrempelige manier te ondersteunen. Andersom konden wij veelvoorkomende vragen weer meenemen naar het coronateam, om deze samen op te pakken.’

veiligheid en welbevinden

Bij veel vraagstukken streefden we steeds naar een goede balans tussen veiligheid en psychisch welbevinden van cliënten en medewerkers. Denk daarbij aan regelingen voor het ontvangen van bezoek, sociale contacten en het beperken van activiteiten. We beschrijven in ons kompas dat we oog voor veiligheid hebben, en tegelijkertijd risico’s niet vanzelfsprekend uit de weg gaan. Zo’n situatie ontstond bijvoorbeeld toen een van onze procesondersteuners in paniek naar manager zorg Arne Theunissen mailde dat de dagbestedingslocaties besmettingshaarden gingen worden: ‘Ze moeten echt dicht’. In het coronateam is uitgebreid de tijd genomen om dit te bespreken.

blijven meedoen

‘We zijn toen ook weer terug gegaan naar het kompas’, vervolgt Arne. ‘Daarin staat dat we het essentieel vinden dat cliënten kunnen meedoen in de samenleving. Dus ook in een samenleving met corona. Daarom hebben we het risico op besmetting afgewogen tegen de impact op de kwaliteit van leven van de cliënten bij een sluiting. Uiteindelijk besloten we dat we als een van de weinige zorgorganisaties toch open zouden blijven’. Een besluit dat zowel door cliënten als medewerkers enorm werd gewaardeerd, zoals persoonlijk begeleider Klaas Tanger van Odion Jacobushof in Krommenie het in die periode zo mooi verwoordde: ‘Hoe gaaf is het dat cliënten gewoon naar de dagbesteding kunnen? En dat er bij een uitbraak binnen een dag een actieplan is, zodat de groep of locatie weer open kan wanneer dat volgens de richtlijnen veilig is? Ik vind het mooi dat we ons mensbeeld zoveel mogelijk vasthouden, ondanks de steeds groter wordende politieke druk.’

‘Op die manier waren we niet meer afhankelijk van de GGD voor het tes­ten’

zelf blijven nadenken

Als organisatie spannen wij ons - met het kompas in ons achterhoofd - continu in om medewerkers zoveel mogelijk verantwoordelijkheid te geven om zelf beslissingen te nemen. Wanneer er een crisis is, moet je dan niet opeens de leiding weer terughalen naar het bestuur, vindt Odion. Dat zagen we andere organisaties in een reflex doen. Bij de start van de pandemie zag je overal in Nederland bovendien opeens anderhalvemeterstickers, verbodsborden en looproutes met pijlen verschijnen. Zo niet in ons Service Bureau in Wormer. We willen dat mensen zelf blijven nadenken en elkaar aanspreken als dat nodig is. Het afgelopen jaar heeft laten zien dat dat prima uitpakte.

zoveel mogelijk zelf beslissen

Ook kozen we ervoor om locatieteams niet te vertellen wat ze moesten doen, maar afwegingskaders mee te geven en hen daarbinnen zoveel mogelijk zelf te laten beslissen, bijvoorbeeld op het gebied van dagbesteding. Een mooi voorbeeld vormen de woonlocaties Vlijthoeve en Buitenrust in Middenbeemster, waar cliënten met een auditieve en verstandelijke beperking wonen. Persoonlijk begeleider Karin Veenendaal: ‘Vrijwel al onze cliënten hebben dagbesteding op loopafstand, bij Odion De Boerderij. In overleg met onze collega’s daar hebben we twee ‘bubbels’ gecreëerd. Zo konden cliënten van iedere woonlocatie toch een paar dagen per week met elkaar naar dagbesteding. Tussen de bubbels door maakten we De Boerderij steeds heel goed schoon. Ook boden verschillende collega’s zichzelf bovendien spontaan aan om op de ‘thuisdagen’ dagbesteding op onze twee woonlocaties te geven. Zo konden we met inachtneming van alle regels toch steeds dagbesteding bieden.’

eigen teststraat

Een uitdaging was dat collega’s soms niet aan het werk konden, omdat het zo lang duurde voordat ze bij de GGD terecht konden voor een test en de uitslag. Omdat we systemen voor ons willen laten werken en willen vernieuwen waar dat nodig is, hebben we al vrij snel een eigen testlocatie opgezet voor medewerkers. We zijn ook zelf cliënten gaan testen en hebben collega’s opgeleid om bron- en contactonderzoek te doen. Op die manier waren we niet meer afhankelijk van de GGD en konden we zoveel mogelijk collega’s hun werk laten doen.

Bovenstaande voorbeelden geven een indruk van hoe het kompas richting gaf in een jaar waarin alles anders was. Dat geeft veel vertrouwen voor de jaren die voor ons liggen.

Wat gaat goed

  • Kompas blijkt belangrijke leidraad en toetssteen

Wat kan beter

  • Kompas leeft nog niet bij alle medewerkers